Duygu Çarkı ile Duyguları Anlamak

Gün içerisinde herkes birçok duygu yaşar ve bu duyguların etkisiyle bazı tepkiler verir. Bu tepkiler sayesinde açığa çıkan enerji ve durumlarla yaşam devam eder. İnsanın yaşadığı duyguların farkında olması, o duyguların hayatı üzerindeki etkisini fark etmeye ve iyileştirici yönde değiştirmesine yardımcı olmaktadır. Hissettiğiniz duyguların farkında olabilmek ve onları tanımak, o duyguların hangi ihtiyaçlarınız sonrası ortaya çıktığını anlamanızı da sağlayacaktır. Bu sayede hissedilen duyguların sebeplerine odaklanmak yerine sonuçlarına odaklanarak ilişkiler ve insanın kendi kişiliği iyileştirilebilir.

Duygu Çarkı Nedir?

Duygu çarkı, Robert Plutchik’in geliştirdiği üç boyutlu bir duyguları sınıflandırma yöntemidir. En iç dairenin 8 dilimi, yani ana renkler Plutchik’in tanımladığı 8 temel duyguyu ifade eder ve bunların zıtları ile oluşan duyguların kombinasyonları ile çarkın diğer katmanındaki duygular oluşur. Bu duygular; yas, ihtiyat, hiddet, nefret, hayranlık, dehşet, hayret ve coşkunluk şeklinde ifade edilebilir. Bu sayede duygu çarkı ile duyguları anlamak ve bu duyguları kontrol ederek daha mutlu bir yaşam sürülebilir.

Duygu Nedir?

Duygu, kişinin ruh hâlinde içsel ve çevresel etkileşimler nedeniyle doğan psikofizyolojik değişimlere denir. Duygular insanın günlük yaşamında merkezi bir rol oynamakla birlikte kişiye özgü sağlık duyusunu da belirlerler. Bu sebepten dolayı duygular pek çok sanat biçimi ve bilim dalı tarafından araştırılmıştır. Duyguların sayısı ve sınıflandırılması konusu tartışmalı da olsa duygu çarkının geliştiricisi Robert Plutchik’e göre 8 temel duygu vardır. Bu duygu çarkı ile duygular nasıl anlaşılır konusu ise son dönemde herkesin merak ettiği bir konudur. Duygu çarkına göz atarak birbirinin zıttı duyguların nasıl bir arada olduğunu görebilirsiniz. Bu da aslında neredeyse aynı duyguları çok küçük farklarla bambaşka şekilde hissettiğimizin kanıtıdır.

Duygular Ne İşe Yarar?

Duygular en temelde insanı aksiyona yöneltir denilebilir. Yakın zamanlarda hissettiğiniz bir duyguyu hatırlayarak bu soruyu kendi içinizde cevaplayabilirsiniz. En son sinirlendiğiniz anı hatırlarsanız eğer o sinirle birlikte bir aksiyon göstermişsinizdir. Ya da en son içinizin sevinçten dolup taştığı anı hatırlarsanız eğer o duruma karşı mutlaka bir aksiyon göstermişsinizdir. Bu yüzden duyguları yönetmek mümkün mü sorusu akıllara gelmeye başlıyor. Duygularınızı yöneterek kendi istediğiniz şeyleri hissetmenizin mümkün olup olmadığı son dönemin tartışma konuları arasında yer alıyor.

Bu konuya bir örnek vermek gerekirse örneğin hayrete düştüğünüz, çok şaşırdığınız bir olay karşısında korkuya ve o duygunun komşusu olan şaşkınlığa gidebilirsiniz. Bazen pek çok duyguyu bir arada yaşayabilirsiniz bu da o duygunun yoğunluğuna bağlıdır. Çok yoğun duygular yaşıyorsanız eğer bir arada pek çok duyguyu yaşamanız mümkün olabilir. Bu tarz duyguları duygu çarkı ile duyguları anlamak sayesinde daha iyi anlayabilirsiniz.

Duygu Çarkı Nasıl Kullanılır?

Duygu çarkı dışarıdan içeri doğru daralan duyguların yazıldığı bir çarktır. En dıştaki duygular düşük yoğunluklu duygular olarak ayarlanmıştır. Can sıkıntısı, dikkat dağılması gibi düşük yoğunluklu yaşanan duygular çarkın en dış katmanındadır. Çarkın merkezine doğru ise renkler giderek koyulaşmaya başlar ve bu duygular temel duygularınız olmuş olur. Temel duygularınıza örnek vermek gerekirse güven, sürpriz ve daha fazlası denilebilir.

Tam merkezde ise en yoğun yaşanan duyguların bulunduğu bölümdür. Ayrıca burası çarkın en koyu renkteki bölümüdür. Hayranlık, nefret ve şaşkınlık gibi insanların en yoğun yaşadığı duygular çarkın merkezinde yer almaktadır. Bir de her iki rengin arasında olan duygular vardır. Bunlar diğerlerine nazaran daha karmaşık duygulardan oluşmaktadır. İnsanlar duygu çarkı nasıl kullanılır konusunda pek bilgi sahibi olmadığı için ülkemizde duygu çarkları henüz çok popüler değildir.

Duygular Nasıl Oluşur?

İnsanlar bazen duygular nasıl oluşur diye merak edip araştırabiliyorlar. Duyguların genelde yüzlerde ve vücut dilinde oluştuğu söylenir ancak bu son derece yanlış bir bakış açısıdır. Oysa bazen gülerken aslında çok üzgün, ağlarken ise çok mutlu olunabiliyor. Bu yüzden duyguların nasıl oluştuğu ve onları nasıl anlayacağımız konusunda bu kadar basit düşünmek yanlış sonuçlar çıkmasına sebebiyet verebiliyor. Duygular daha kompleks ve derin konulardır ancak içine iyice girildiğinde anlaşılabilirler. En basit tabiriyle söylemek gerekirse yapmamız gerekene karar vermek için dış dünyada meydana gelenler ile iç dünyada meydana gelenlerin arasında kurulan köprüler duyguların oluşumunu kanıtlar niteliktedir.