Havale Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Çocuk Hastalıkları Uzmanı olarak bilinen Uzm. Dr. Mehmet Ali Talay, havale hakkında merak edilen soruları yanıtladı. “Çocuklarda oldukça sık rastlanılan ve risk barındıran havale nasıl kendini gösterir? Belirtileri fark edince neler yapılmalıdır? Neden çocuklarda sık rastlanılır?” Sorularına cevap veren Doktor Talay durumun ciddiyetine de dikkat çekti. Çocukluk döneminde sık görülen yüksek ateş, bazı semptomlar ile kendini gösterebilmektedir. Bu semptomların başında ise titreme ve kasılma gelmektedir. Ateşlenen çocukların hemen hemen her birinde bu ortak belirtiye oldukça sık rastlanmakta ve aileler bu durum karşısında telaşa kapılabilmektedir. Sağlık sorunlarında yaşanılan panik ve korku kişinin durum karşısında ne yapacağını bilmemesinden kaynaklanabilir.

Oysa bu gibi durumlarda kişinin telaşlanması gereken müdahalenin yanlış yapılmasına veya yapılamamasına sebep olabilmektedir. Titreme ve kasılma durumları her zaman önemli bir olaya işaret olmayabilmektedir. Çok yüksek ateş ile ortaya çıkabilecek havale durumu çocuklar üzerinde nöbetler ile karşılaşmaya neden olsa da bu durum yalnızca yüzde 2-2.5 sıklığında görülür. Avrasya Üniversitesi’nde Çocuk Hastalıkları Uzmanı olan Uzm. Dr. Talay çocuklarda görülen havale esnasında kişilerin nasıl müdahalede bulunması gerektiğine dair bilgiler hakkında açıklama yaptı.

Çocuklarda Sıkça Rastlanılan Havale Nedir?

Havale olarak adlandırılan durum vücut ısısının aşırı yükselmesine bağlı olarak ortaya çıkan nöbet hali olarak tanımlanmaktadır. Bu durum yoğun olarak çocuklarda görülür. Altı aydan üç yaşa kadar yoğun bir şekilde şikayetlerin arttığı havale durumu birçok ebeveynin telaşlanmasına yol açmaktadır. Fakat ebeveynlerin bu durum karşısında telaşa katılmaması ve çoğu havalenin zararsız bir durum olduğunu bilmesi gerekir. Zira havale geçiren çocukların pek çoğu bu durum sonrasında herhangi bir hasar oluşmadan eski haline dönebilmektedir. Havale sırasında ailenin panik yapmadan çocuklarda meydana gelen kusma, bilinç kaybı, altına kaçırma gibi durumlarda herhangi bir sakatlık yaşanmaması adına onları koruması gerekmektedir.

Havalenin Altında Yatan Nedenler Nelerdir? Havale Neden Olur?

İnsan yaşamının doğumdan itibaren yaklaşık ilk beş yılında görülmekte olan havale durumu özellikle yaşanan bir hastalığın sonucunda görülebilmektedir. Aynı zamanda hastalığın seyrinde de görülebilmektedir. Özellikle çocuklarda ateşe neden olan birtakım enfeksiyonlarında bu durumu tetiklediği görülmektedir. Havalenin görülmesinin bir başka nedeni de kafaya alınan travmalardan kaynaklanmaktadır. Çocukların kafasına almış olduğu darbeler havale riskini arttırmaktadır. Epilepsi rahatsızlığının çocukta bulunuyor olması da havalenin nedenleri arasında yer almaktadır. Ayrıca çocuklarda kan şekerinin düşmesi ve vücutlarında meydana gelen tuz dengesindeki değişiklikler havale nedenleri arasında sıralanabilen unsurlardır.

Havale Esnasında Yapılması Gereken İlk Müdahale Ne Olmalıdır?

Havale esnasında ailelerin müdahalesi oldukça önemlidir. Bu durum karşısında kişiler sakin kalarak havale geçiren çocuğu yan olacak şekilde sert bir zemine yatırmalıdır. Ebeveyn veya bu durumu gerçekleştiren kişi çocuk ile sakin bir şekilde konuşmalı ve bu esnada havale geçiren çocuğun boynunu sıkmakta olan bir kıyafet var ise gevşetilmelidir. Çocuk hareket ettiğinde etrafında ona zarar verecek nesneler bulunuyor ise bunları uzaklaştırmak olası sakatlanmaların önüne geçebilmek adına büyük önem taşımaktadır. Kesinlikle havale geçiren çocuğa sarılarak hareketlerini kısıtlayıcı tavırlar sergilenmemeli ve sürecin 10 dakikayı aşması gibi durumlarda derhal ambulansı çağırmak gerekmektedir.

Havale Sonrasında Yaşanan Sorunlar Nelerdir?

Havale sonrasında herhangi bir hasar oluşuyor olması oldukça az rastlanan bir durumdur. Pek çok havale basit olarak nitelendirilmektedir. Basit havale geçiren çocuklarda genellikle herhangi bir beyin hasarı söz konusu olmamaktadır. Fakat bazı nedenlere bağlı olarak havale durumları tekrarlayabilmektedir. Özellikle havale geçiren çocuk henüz 15 aylıktan küçükse, hafif ateş sonucunda havale söz konusu olmuşsa, aniden yükselen ateşler varlığını gösteriyorsa bu durum muhtemelen tekrar havale ile karşılaşmaya sebep olabilmektedir.

Havalenin Tedavisi

Yaşanılan havale süresi ile havale tedavisi doğru orantılı bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Genellikle 10 dakikadan kısa süren basit havale olarak adlandırılan durumlarda herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmamaktadır. Fakat 10 dakika burada kritik süredir. Bu süreyi aşan havalelerde mutlaka en yakın hastaneye giderek doktora başvurmak gerekmektedir. Eğer ki bu süre 15 dakikayı aşmış ise doktorlar hastaneye yatışını talep edebilmekte ve ilaç tedavisine başvurabilmektedir.